Kuşlar Yasına Gider-Hasan Ali Toptaş

Hasan Ali Toptaş'ın Gölgesizler kitabını okumaya niyetlenirken öncelikle son çıkanı okumalıyım kararı vererek "Kuşlar Yasına Gider" adlı romanını okumaya başladım. Bizim bölgelere yakın sayılabilecek, daha önce bir vesileyle 3-4 ay kadar çalışmış olduğum Çal, Çivril, Baklan Ovası civarlarında kahramanımızın  anne babasının ve akrabalarının yaşadığı bir köy ile  kahramanımızın yaşadığı Ankara arasında geçen gidip gelmeler, Müthiş bir baba sevgisi ve babaya verilen önem, köy hayatı, yaşlı köy insanlarının gözünden dünya, hangi yaşta olursa olsun eğilip bükülmeyen, oğluna yük olmak istemeyen bir babanın anlatıldığı, yerel ağızların ustalıkla kullanıldığı,  Ankara Denizli arası yolculukların uzamasını ve sık tekrarını saymazsak sıkmayan bir roman olmuş. Romanın anlatıcısının ismi hiç geçmediğinden sanki romanın kahramanı yazarın kendisi imiş gibi bir his uyandırdı bende.Kendi doğduğu büyüdüğü yerlerin anlatıldığı da düşünülürse.Kimbilir belki de öyledir. Romanla bütünleşen rüya ile gerçek arasında gidip gelmeler var.Dediğim gibi kitapta ustalıkla kullanılan bazılarını anladığım bazılarını tahmin ettiği bazılarını ise hiç anlamadığım kelimeler oldu.Ben de bunları sizin için araştırdım.

İşte kitapta geçen bazıları yerel sözcükler.Anlamları şöyle:

Kesek:sabanın, belin ya da çapanın topraktan kaldırdığı iri parça.

Evlek:tarlanın, sürmek ve tohum ekmek için saban iziyle bölünen küçük parçalarından her biri.

Ağartı:karanlıkta uzaktan güçlükle seçilebilen, belli belirsiz bir aklık.

Yel yepelek:Rüzgar gibi,çabucak

Omça:üzüm asmasının kütüğü.

Dastar yarımına benzeyen bez:Kilimi andıran ipten dokunmuş yaygı

Hembembe sekmek:Avarelik etmek, boş gezmek

Sokurdanmak: Söylenmek, homurdanmak, gönülsüz iş görmek.

Dalöğle:Tam öğle vakti

Tavsamak:eski gücünü, hızını yitirmek, tavı geçmek, yavaşlamak, gevşemek.

Yedmek:bir hayvanı ya da bir şeyi bir ipe bağlayıp çekerek arkasında götürmek, yedeğinde götürmek.

Göynümek:(insan) yanacak derecede ısınmak.(kumaş için) ateş karşısında kalarak hafifçe sararmak, renk değiştirmek

Bürgü: Oyalı Başörtüsü

İpil ipil:Pırıl pırıl parıldayarak

Yepmek: Sıvaszlamak, okşamak

Çeki:Baş örtüsü tülbent

Hıyallamak:Farkına varmak

Kitaptan Alıntı bölümümüzde neler var:

-Büyük ihtiyaçlanın küçüldüğü ,küçük ihtiyaçların büyüdüğü döneme yaşlılık diyorlar..

-Babalar,alınlarımıza yazılmış yalnızlıklardır.

-"Zaten o yıllarda burnumuzun ucunda gezinen bir mazot kokusuydu babam, kulağımızda çınlayan uzak bir motor sesiydi ve az evvel dediğim gibi, gitti mi gelmek bilmezdi bir türlü."

-Bir vakit ikimiz de sustuk.Neden sustuğumuzu bilmiyorum ama o an telefondaki sessizlik ikimizden doğmuyormuş gibi geldi bana.Sessizlik kılığına bürünmüş başka bir şey vardı sanki, aramızda, öylece duruyordu.

-Çünkü diye devam etti babam; hırs atına binenler, çoğu kez ne vakit düştüklerini anlayamazlar.O şahıs Allah vere de çoluk çocuğunun üstüne düşmese. 

-Demek seni gözünün içine baka baka aldattı ha, dedi bana dönerek yeniden; bir şey söyleyeyim mi, sana da zaten aldatılmak yakışırdı oğlum.

Kitabı okuyup bitirdikten sonra belki de kitabın adı "Beyaz At Yasına Gider" de olabilirmiş diye düşündürdü.Neyse siz iyisi mi okuyun.